شینه، شمش یا باسبار
شینه، شمش یا همان باسبار قطعه ای فلزی برای هدایت جریان الکتریکی است که به وسیله انشعابات متعدد به منابع تولید و مراکز مصرف برق متصل می شود. در واقع شینه وظیفه جمع و پخش انرژی از منابع تولید به مراکز مصرف انرژی را دارد و زمانی از آن ها استفاده می‌شود که میزان جریان عبوری بالا باشد.
این تجهیز عموما از جنس مس یا آلومینیوم بوده می باشند ولی رایج ترین نوع آن، شینه مسی است. مس به کار رفته در این شینه دارای کیفیت بالایی بوده و معمولا از مس باهنر و مس سرچشمه برای تولید این شینه مسی استفاده می شود
باسبارها معمولاً بدون روکش بوده ولی توسط مقره‌های مختلف عایق می‌شوند تا از بروز برق‌گرفتگی و سایر خطاهای انسانی جلوگیری کنند. هنگام نصب این تجهیز ممکن است از روکش‌های حرارتی و یا رنگ نیز استفاده شود.
در این مقاله از سایت کانکتور الکتریک انواع شینه ها را با توجه به کاربردشان به شما معرفی کنیم.
کاربرد شینه یا باسبار
- انشعاب گیری آسان
- هدایت جریان الکتریکی به بهترین نحو
- امنیت بالا
- تعویض آسان
- استحکام و دوام بالا
- ایجاد گرمای کمتر از جریان انتقال برق
- زیبایی بصری
انواع شمش یا شینه ها
شینه ها براساس جنس و کاربردشان در شکل های مختلفی دیده می شوند که در اینجا انواع آنها را به طور جداگانه به شما معرفی میکنیم :
انواع شینه ها براساس جنس
شینه مسی: شینه مسی همانطور که از نامش پیداست از جنس مس ساخته شده است و بر روی آن تعدادی پیچ، بسته به نوع کارکرد و مقدار انشعاب گیری قرار دارد. از این نوع عموما در تابلوهای صنعتی استفاده می شود و به دلیل قیمت مناسب آن، جزو پرکاربردترین نوع شینه است.
شینه آلومینیومی: شینه آلومینیومی از جنس آلومینیوم ساخته شده و ظاهر و عملکرد آن مانند نوع مسی است ولی مقدار آمپر عبوری از آن بسیار کمتر از مس است.
شینه برنجی: شینه های برنجی از برنج ساخته شده و از لحاظ جریان عبوری از آلومینیوم بهتر و از مس ضعیف تر است. این شینه ها معمولا در تابلوهای مینیاتوری داخل ساختمان کاربرد دارند و به دو صورت عایق و بدون عایق تولید می شوند.
انواع شینه ها براساس کاربرد
شمش یا شینه نول: از شینه نول برای انشعاب گیری نول در تابلوها استفاده می شود و به دو صورت عایق و بدون عایق تولید می شوند. در نوع بدون عایق آن برای نصب از پایه های پلاستیکی برای اتصال به بدنه استفاده می شود. اما در نوع عایق دار آن که به شینه یا ترمینال فانتزی معروف است، کل شینه در یک عایق یک دست قرار گرفته و به بدنه تابلو نصب می شود.
شمش یا شینه ارت: شینه ارت مانند شینه نول برای انشعاب گیری در تابلوها به کار می رود. این نوع شینه به دو شکل عایق دار و بدون عایق تولید می شود. اما از انجایی که شینه ارت، سامانه ای است که سربندی تمام وسایل را به زمین ارتباط می دهد برای همین ایرادی ندارد این نوع شینه بدون پایه عایق به تابلو متصل شود. برای همین پایه ای یکنواخت و از همان جنس شینه به آن متصل است.
انواع شینه بندی
آرایش و نحوه قرار گیری شینه یا باسبار را شینه بدی می گویند که برخی از رایج ترین نوع آنها شامل موارد زیر است :
سیستم تک شینه (Busbar Single)
چیدمان تک شینه بسیار ساده و آسان است. در این سیتم از یک شینه استفاده شده و تمام انشعابات روی یک شینه و توسط یک بریکر با یکدیگر ارتباط پیدا می کنند. این نوع شینه بندی مناسب برای مصرف کننده هایی است که امکان تغذیه از ایستگاه دیگر را داشته باشند و در تابلوهای برق، پست های کوچک و متوسط، نیروگاه های کوچک و ایستگاه های DC کاربرد دارد.
از مهم ترین معایب این سیستم می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- در صورت بروز خطا، منبع تغذیه کامل مختل می شود.
- این ترتیب انعطاف پذیری کم تری را ارائه می دهد و بنابراین در پست های کوچک که تداوم تامین ضروری نیست مورد استفاده قرار می گیرد.
شینه بندی اصلی و انتقالی (Main & Transfer Busbar)
در این سیستم، یک شینه اصلی و یک شینه فرعی دارد و ارتباط بین دو شینه نیز توسط یک بریکر به نام Bus Coupler برقرار می شود. باید پتانسیل های دو شینه یکسان باشد. در صورت اضافه بار، بار با استفاده از کوپلر باس از یک شینه به شینه دیگر منتقل می شود. همچنین شینه اصلی باید باز شود و برای انتقال بار نزدیک تر نگه داشته شود.
از مهم ترین معایب این سیستم می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- در چنین نوع آرایشی، از دو باسبار استفاده می شود که هزینه سیستم را افزایش می دهد.
- در صورت بروز خطا در هر یک از قسمت های شینه ممکن است کل سیستم خراب شود.
شینه بندی دوبل یا دو شین اصلی( Duplicate Busbar)
شینه بندی دوبل دارای دو شینه یا باسبار است. تغذیه کننده های ورودی و تغذیه کننده های خروجی در این شینه بندی به طور موازی با هر دو شینه با کمک ایزولاتورها متصل می شوند. با بستن سوئیچ ایزولاتور می توانیم تغذیه کننده ها را به باس بار 1 یا باس بار 2 متصل کنیم. با بستن کلید جداکننده متصل به باس بار 1 می توان بار را با کمک سوئیچ های جداکننده بین دو باس تقسیم کرد و تغذیه کننده بار را می توان به باس بار 1 وصل کرد و با بستن سوئیچ ایزولاتور متصل به باس بار 2 و تغذیه کننده، بار به باس بار 2 متصل می شود.
در مورد شینه بندی دوبل، باس بارهای ولتاژ پایین و فشار قوی تکرار می شوند. در بین این دو، هر یک از قسمت های باسبار را می توان به دلخواه استفاده کرد.
این نوع چیدمان حداکثر قابلیت اطمینان و انعطاف پذیری را فراهم می کند زیرا عیب و خطا تداوم آن ها را مختل نمی کند. همچنین تداوم منبع ثابت است.
از مهم ترین معایب این سیستم می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- در چنین چیدمانی به دلیل استفاده از از دو شینه و دو قطع کننده مدار هزینه سیستم نصب و نگهداری آن افزایش می یابد.
شینه بندی یک و نیم بریکری ( One & half Breaker System)
این نوع سیستم از 3 قطع کننده مدار برای 2 مدار استفاده می کند بدین صورت که هر مدار در این سیستم از یک و نیم قطع کننده مدار استفاده خواهد کرد. این نوع چیدمان عمدتا در ایستگاه های بزرگ مانند مدارهای انتقال نیرو استفاده می شود و از سیستم در برابر از دست دادن منبع تغذیه محافظت می کند. همچنین افزودن مدارهای اضافی به این سیستم آسان است.
از مهم ترین معایب این سیستم از شینه بندی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- در این سیستم مدار به دلیل سیستم رله پیچیده می شود.
- هزینه نگهداری آن ها بسیار زیاد است.
سیستم تک شینه با تقسیم بندی باس
در این نوع آرایش شینه از قطع کننده مدار و کلیدهای جداکننده استفاده می شود. جداکننده، قسمت معیوب شینه را قطع می کند، بنابراین سیستم را از خاموش شدن کامل محافظت می کند. در این نوع آرایش از یک قطع کننده مدار اضافی استفاده می شود که هزینه سیستم را افزایش نمی دهد.
از مهم ترین معایب این سیستم می توان به موارد زیر اشاره کرد :
سیستم تک شینه با تقسیم بندی باس از قطع کننده و ایزوله کننده اضافی استفاده می کند که هزینه سیستم را افزایش می دهد.
شینه بندی حلقوی( Ring Busbar System)
در این نوع شینه بندی، انتهای نوار شینه به نقطه شروع شینه متصل می شود تا یک حلقه ایجاد کند. این شینه بندی به دلیل چیدمان حلقوی، دو مسیر برای عرضه در دسترس دارد بنابراین دارای مسیر اضافی به مدار است و خرابی یک بخش سرویس را به طور کامل قطع نمی کند. همچنین تعمیر و نگهداری هر قطع کننده مدار بدون قطع برق امکان پذیر است. این موضوع باعث می شود که عیوب یک بخش خاص در کل سیستم را می توان بدون تأثیر بر کل عملکرد سیستم ها برطرف کرد.
از مهم ترین معایب این سیستم می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- در اضافه شدن مدار جدید، مشکلاتی ایجاد می شود.
- در صورت باز شدن هر یک از قطع کننده های مدار، اضافه بار روی سیستم اتفاق می افتد.
قیمت شینه ، شمش یا باسبار
کانکتور الکتریک به عنوان یکی از بزرگترین عرضه کنندگان انواع تجهیزات برقی از جمله شینه، شمش یا باسبار در بازار لاله زار است که با هدف ارائه خدمات به مشتریان و رعایت اصل کیفیت بالا همراه با قیمت مناسب در حال فعالیت است.
برای مشاهده قیمت و خرید باسبار در انواع مختلف، می توانید از طریق شماره های تماس و پیام رسان های زیر با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
