کنتاکتور Contactor، یک کلید کنترل شونده به صورت الکتریکی است که برای ایجاد یا قطع ارتباط جریان استفاده میشود. معمولا کنتاکتور از اصلی ترین تجهیزات برق صنعتی است و در صنعت و اتوماسیون صنعتی کاربرد زیادی دارد.
کارکرد کنتاکتور بسیار مشابه رله بوده با این تفاوت که در دستگاه هایی که با جریان بالاتر کار میکنند از کنتاکتور و دستگاه های با جریان پایین‌تر، رله به کار برده می شود.
کنتاکتور دارای سه بخش بوبین ، محفظه یا قاب و کنتاکت است.
یکی از اصلی ترین و پرکاربردترین تجهیزات برق صنعتی است که در صنعت و اتوماسیون صنعتی کاربرد بسیاری دارد.
کنتاکتور یک کلید قابل کنترل است که به صورت الکترونیکی کار میکند و در تابلو برق ها نیز کاربرد بسیاری دارد، به این صورت که میتوان گفت، یکی از اصلی ترین قطعات تابلو برق ها به حساب می‌آید. کنتاکتورها برای کنترل انواع الکتروموتور، مدارهای روشنایی، گرمکن‌های الکتریکی و سایر تجهیزات برقی مورد استفاده قرار میگیرند.
نحوه کار کنتاکتور
عملیات قطع و وصل در کنتاکتورها توسط بوبین یا سیم پیچ مغناطیسی انجام می شود، این بوبین مغناطیسی انرژی الکتریکی را به انرژی مغناطیسی تبدیل می کند، با قطع و وصل شدن برق این میدان مغناطیسی نیز قطع و وصل می شود و سبب قطع و وصل شدن مکانیکی کنتاکتور می گردد.
زمانی که جریان برق وارد بوبین ثابت، میشود دارای خاصیت مغناطیسی شده و مثل یک آهن ربا، قسمت متحرک هسته را جذب خود میکند. کنتاکت هایی در محل جذب قرار دارند که عمل قطع و وصل برق را برعهده دارند، در زمان جذب دو هسته، کنتاکت ها به هم متصل شده وکنتاکتور در حالت وصل قرار میگیرد.
بوبین یک هسته مغناطیسی سیم پیچی شده‌است که نیروی لازم را برای اتصال فیزیکی کنتاکتهای هادی الکتریسیته فراهم می‌سازد.
تا اینجا کنتاکتور وصل شد از خاطر تان باشد در بالا گفتیم فنر ها بین دو هسته وجود دارد کاربرد این فنر ها در هنگام قطع کنتاکتور است
زمانی که جریان برق به بوبین نرسد خاصیت مغناطیسی بوبین از بین می رود. از طرفی فنر قرار گرفته در بین دو هسته، باعث جدایی دو بوبین شده و اتصال از بین می رود در نتیجه عمل قطع اتفاق می افتد. بوبین کنتاکتورها را در صورت خرابی میتوان تعویض کرد.
انواع کنتاکتور
کنتاکتورها را میتوان باتوجه‌به معیارهای متفاوتی در انواع مختلفی دسته‌بندی کرد که هر یک از آنها نیز ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارند. در ادامه به معرفی برخی از رایج‌ترین انواع کنتاکتور خواهیم پرداخت:
- کنتاکتور AC: این نوع کنتاکتور برای استفاده در منبع تغذیه DC استفاده میشود. کنتاکتور AC از ورق‌های فولادی سیلیکونی ساخته شده و دارای یک حلقه اتصال کوتاه در انتهای هسته استاتیک است که برای از بین بردن لرزش و نویز آهنربای الکتریکی مفید است. این نوع کنتاکتورها دارای جریان راه‌اندازی بالا با حداکثر فرکانس 600 بار در ساعت است.
- کنتاکتور DC : یکی دیگر از انواع مختلف contactor ، کنتاکتورهای DC هستند که برای استفاده با منبع تغذیه DC طراحی شده‌اند. کنتاکتور DC از فولاد نرم ساخته شده و برخلاف کنتاکتورهای AC نیازی به حلقه اتصال کوتاه ندارد و می‌تواند جریان راه‌اندازی بالا با حداکثر فرکانس 1200 بار در ساعت داشته باشد.
- کنتاکتورهای مغناطیسی: سومین نوع کنتاکتور که جدیدترین و پیشرفته‌ترین نوع کنتاکتور است . ویژگی قابل توجه کنتاکتورهای مغناطیسی این است که نیازی به دخالت انسان ندارد و کاملاً به‌صورت الکترومکانیکی عمل میکند. بدین ترتیب کار کردن با آنها برای کارکنان ایمن‌تر و راحت‌تر خواهد بود.
به طور خلاصه میتوان گفت کنتاکتور نوع خاصی از رله است که مدیریت مدارهای الکتریکی را در ولتاژ و جریان بالا فراهم میکند. در واقع تفاوت کنتاکتور رله و کنتاکتور در این است که رله ها توان و ظرفیت عبور جریان بالاتری دارند و برای ظرفیت تحمل جریان بالاتری ساخته می شوند. رله ها ظرفیت عبوری جریان پایینی دارند و به همین علت، بیشتر در مدارهای فرمان به کار می روند. ولی کنتاکتورها به علت ظرفیت عبوری جریان بالا، بیشتر در مدارات قدرت استفاده می شوند.
همین موضوع باعث شده است تا در صنایع مختلف مانند کارخانجات و کارگاه های صنعتی و واحد های تولیدی، حمل و نقل، امور مربط به ساختمان سازی و… استفاده از کنتاکتورها کاربرد زیادی داشته باشند.
انواع کنتاکتور از نظر تعداد فاز:
- کنتاکتور تکفاز
- کنتاکتور سه فاز
کنتاکتورهای تک فاز دارای دو تیغه قدرت و معمولا بدون تیغه فرمان می‌باشند که برای مدارهای تک فاز مورد استفاده قرار میگیرند و جایگزین مناسبی برای رله‌های شیشه‌ای و کنتاکتهای فرمان هستند.
اندازه این نوع کنتاکتورها نیز نسبت به کنتاکتورهای سه فاز کوچک‌تر است. کنتاکتورهای تک فاز با توجه به کاربرد زیادی که دارند در بخش‌های مختلفی همچون موتورهای تک فاز، پمپ‌های مختلف در بخش کشاورزی، کولرهای گازی و … استفاده می‌شوند.
کنتاکتورهای سه فاز دارای سه تیغه قدرت و حداقل دو تیغه فرمان باز و دو تیغه فرمان بسته هستند که برای مدارهای سه فاز کاربرد دارند. در واقع زمانی از کنتاکتورهای سه فاز استفاده میشود که ولتاژ مورد نیاز بار بیشتر از توانایی کنترل توان یک رله باشد.
انواع کنتاکتور زیمنس (Siemens)
قیمت کنتاکتور چینی طرح اشنایدر
این نوع از کنتاکتورها از نظر ظاهر، قیمت و کاربردی که در ولتاژ و جریان بالا دارند، کاملا با کنتاکتورهای تک فاز متفاوت هستند. کنتاکتورهای سه فاز در بخش‌هایی استفاده می‌شوند که مصرف کننده‌ها نیاز به استفاده از برق سه فاز داشته باشند.
در نمای بیرونی کنتاکتورها تعدادی پیچ وجود دارد که سیم های برق به این پیچ ها متصل میشود روی قسمت پلاستیکی نارنجی رنگ در وسط آن وجود دارد وبه بوبین متحرک متصل است که رنگش با بدنه ی کنتاکتور متفاوت ست این قسمت یک نشانگر است که مشخص میکند وقتی کنتاکتور وصل است پایین میرود و وقتی هم سطح بدنه ی کنتاکتور باشد یعنی قطع است.
در نمای بیرونی کنتاکتورها تعدادی پیچ وجود دارد که سیم های برق به این پیچ ها متصل میشود روی قسمت پلاستیکی نارنجی رنگ در وسط آن وجود دارد وبه بوبین متحرک متصل است که رنگش با بدنه ی کنتاکتور متفاوت ست این قسمت یک نشانگر است که مشخص میکند وقتی کنتاکتور وصل است پایین میرود و وقتی هم سطح بدنه ی کنتاکتور باشد یعنی قطع است.
خرید کنتاکتور اشنایدر چینی
کنتاکتورهای سه فاز اشنایدر چینی با جریان های زیر تولید می شود.
کنتاکتور 9 آمپر با قاپک سفید کنتاکتور 9 آمپر تیپ قدیم تله مکانیک کنتاکتور 12 آمپر با قاپک سفید کنتاکتور 12 آمپر تیپ قدیم تله مکانیک کنتاکتور 18 آمپر با قاپک سفید کنتاکتور 18 آمپر تیپ قدیم تله مکانیک کنتاکتور 25 آمپر با قاپک سفید کنتاکتور 25 آمپر تیپ قدیم تله مکانیک کنتاکتور 32 آمپر با قاپک سفید کنتاکتور 32 آمپر تیپ قدیم تله مکانیک کنتاکتور 40 آمپر با قاپک سفید کنتاکتور 40 آمپر تیپ قدیم تله مکانیک کنتاکتور 50 آمپر با قاپک سفید کنتاکتور 50 آمپر تیپ قدیم تله مکانیک کنتاکتور 65 آمپر با قاپک سفید کنتاکتور 65 آمپر تیپ قدیم تله مکانیک کنتاکتور 80 آمپر با قاپک سفید کنتاکتور 80 آمپر تیپ قدیم تله مکانیک کنتاکتور 95 آمپر با قاپک سفید کنتاکتور 95 آمپر تیپ قدیم تله مکانیک
