شینه مسی چیست ؟
شینه یک مکعب مستطیل از جنس مس یا آلومینیم است که دارای طول است.
از این قطعه در تابلوی برق جهت هدایت جریان الکتریکی به قطعات مختلف داخل تابلو برق استفاده می شود.
(هر کجا صحبت از شینه شد منظور،شینه مسی است). در ادامه به انواع محتلف شینه مسی که صنعت تابلو برق استفاده می شود نیز اشاره خواهیم کرد
تمام ژنراتورها، ترانسفورماتورها، سیم‌ها و کابل‌های یک نیروگاه یا تبدیل گاه که ولتاژ برابری دارند با یک شمش یا یک رسانا به نام شینه یا باس‌بار (Busbar) در هر فاز بهم متصل می‌شوند.
در شینه تمام انرژی ژنراتورها، ترانسفورماتورها یا هر دو بهم می‌پیوندند و از آنجا بطور مستقیم با همان ولتاژ یا به کمک ترانسفورماتور افزاینده یا کاهنده با ولتاژ دیگر به مصرف‌کننده‌ها یا شینه‌های دیگر
هدایت می‌گردند. ازاین رو می‌توان گفت که شینه وسیله جمع و پخش انرژی در آن واحد است. شینه‌ها را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
- شینه مسی ساده
- شینه مسی چندتایی
انواع شینه ها از نظر ظاهری
سیم هوایی
جنس این نوع شین معمولاً از جنس آلومینیوم مقاوم شده با فولاد است (ACSR) که از انعطاف خوبی برخوردار است.
لوله‌ای
این نوع شین برای جریان‌های نامی بیشتر از ۳۰۰۰ آمپر اقتصادی تر است.
شمش با مقطع مستطیلی
این نوع شین عموماً از جنس مس است و بیشتر در تأسیسات داخلی بکار می‌رود زیرا انشعاب گرفتن از شمش تخت نسبت به لوله‌ای آسانتر است.
خم کردن شینه
همانطور که می دانید، در ساخت تابلوهای برق که دارای جریان بالا می باشند، شینه بندی انجام می شود. فرض کنید کلید کمپکت با جریان نامی 250 آمپر داریم و می خواهیم آن را به ترمینال وصل کنیم و یا به کلید دیگری ارتباط دهیم. برای این کار ما باید کابل سایز 70-95 میلیمتر مربع را برای سیم کشی انتخاب کنیم،
ولی مشکل اینجاست که کابل 95 بسیار قطور است و در داخل تابلو برق که اغلب، سیم ها دارای مسیرهای کوتاهی می باشند، فرم دادن کابل غیر ممکن است.
بنابراین، برای اتصال و ارتباط بین فیدرها باید از شینه های مسی استفاده شود، زیرا پس از نصب، کاملا در جای خود نصب ثابت می مانند و فرم آن ها مانند کابل، در اثر گرما و لرزش عوض نمی شود و در محل نصب خود حرکت نمی کنند.
چه بسا در جریان های بالاتر مثلا، 2000 یا 4000 آمپر، کارکردن با کابل، غیر ممکن است. پس، شینه بندی در صنعت تابلو برق و پروژه های برق صنعتی و قدرت نقش بسیار مهمی داشته و معمولا جریان بالاتر از 160 آمپر، نیاز به شینه بندی دارد.
در اینجا به شما آموزش می دهیم که چگونه تابلو برق و قطعات آن را شینه کشی کنید.
برای اینکه بتوان از شینه مسی در تابلو استفاده نمود، نیاز به تغییر شکل آن (خم) خواهیم داشت. این کار به دو شکل دستی یا توسط دستگاه فلزکاری شینه انجام می گیرد. انواع خم در شینه عبارتند از:
انواع شینه مسی در خم
خم در عرض
از این خم برای تغییر جهت مسیر شینه استفاده می گردد. زاویه این خم معمولا ۹۰ درجه است ولی می توان زاویه دلخواه را ایجاد نمود.
خم در ضخامت
از این خم جهت ارتباط بین قطعاتی که در کنار هم قرار دارند استفاده می شود. اندازه شعاع این خم بستگی به فاصله دو ترمینالی دارد که باید به یکدیگر متصل گردند. این خم به دوشکل بیضی یا دایره ای است و بدون گرم کردن شینه نمی توان آن را به درستی انجام داد.
این خم تنها خمی است که به صورت کاملا مدور انجام می گیرد و امکان انجام آن رو یک خط وجود ندارد، زیرا در این صورت شینه در امتداد خط عرضی پاره خواهد شد.
خم پله ای
هر گاه دو قطعه هم تراز نباشند، برای این که بتوان ارتباط الکتریکی این دو قطعه را فراهم ساخت، از این خم استفاده می شود. به عنوان مثال دو قطعه را در نظر بگیرید که زیر هم قرار دارند ولی عمق قرارگیری آن ها در تابلو متفاوت است.
شینه ارتباطی این دو قطعه دارای دو خم معکوس است تا جهت شینه در ابتدا و انتها تغییر نیابد و در عین حال مکان شینه عمیق تر گردد و یا برعکس.
خم چرخشی
از این خم به عنوان تاب یا پیچش شینه نیز نام برده می شود و هنگامی از آن استفاده می گردد که نیاز به تغییر جهت سطح شینه در امتداد حرکت شینه باشد.
نکته: در کلیه خم های مذکور حداکثر زاویه مجاز خم ۹۰ درجه می باشد و اگر به زاویه بزرگ تری نیاز داشته باشیم باید از دو خم پی در پی استفاده کنیم.
در انتخاب نوع شینه بندی و ارایش کلیدها و سکسیونرهای یک پست عوامل متعددی را باید در نظر گرفت که عبارتنداز
- قابلیت اطمینان
- اقتصادی بودن
- انطباق با محدودیت ها و شرایط فیزیکی
- سادگی و سهولت بهره برداری و تعمیرات و نگهداری و ایمنی برای پرسنل
- وضعیت پست از نظر توسعۀ و تعمیردر حالت کار عادی شبکه .
- عوامل مؤثر در شینه بندی
- قابلیت اطمینان و تداوم سرویس دهی
- موقعیت پست در شبکه
- ولتاژ و ظرفیت پست
- اهمیت مصرف کننده
- اقتصادی بودن
یکی از عوامل تعیین کننده در انتخاب شینه بندی مناسب برای یک پست، هزینه مالی بوده و هنگام مقایسه انواع شینه بندی ها هزینه های زیر مورد بررسی و مقایسه قرار می گیرند.
هزینه های ناشی از نیاز به استفاده از تجهیزات مختلف از قبیل سکسیونر ،کلید، ترانسهای جریان و ولتاژ، شین، اسکلت فلزی، کابل و هزینه های ناشی از نیاز به استفاده از سیستم حفاظت و کنترل
موارد هزینه ناشی از نیاز به فضا و فونداسیون و ساختمان
سادگی و سهولت بهره برداری و تعمیرات و نگهداری و ایمنی برای پرسنل
باتوجه به اینکه نوع شینه بندی نقش تعیین کننده در تجهیزات و سیستم حفاظت مورد نیاز از نظر کمی و کیفی داشته و بهره برداری صحیح و مطمئن از طرح مورد نیاز به پرسنل کارآمد برای انجام عملیات و
تعمیرات و نگهداری بر روی این سیستمها دارد،لذا انتخاب نوع شینه بندی نمی تواند بدون در نظر گرفتن سطح مهارتهای فنی پرسنل قابل دسترس در منطقه بعمل آید.
علاوه بر نحوه استقرار فیزیکی تجهیزات در بعضی موارد نوع شینه بندی نیز نقش اساسی در تامین فضای ایمن کاری برای پرسنل تعمیرات و نگهداری دارد که این مورد نیزدر هنگام شینه بندی باید مورد توجه قرار گیرد.
قیمت شینه مسی
